Η υπνική άπνοια

Τι είναι η υπνική άπνοια?

Η υπνική άπνοια είναι ένα είδος διαταραχής του ύπνου, που χαρακτηρίζεται από διακοπές της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου. Στα παιδιά κυρίως οφείλεται σε απόφραξη του ανωτέρου τμήματος του αεραγωγού (π.χ. διογκωμένες αμυγδαλές ή/και υπερτροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων – κρεατάκια).

Για να διατηρηθεί η καλή κυκλοφορία του αέρα μέσα από τον αεραγωγό που έχει εν μέρει απόφραξη, το παιδί πρέπει να αυξήσει τις προσπάθειές του στην αναπνοή. Ωστόσο, η συνεχής προσπάθεια έντονης αναπνοής μπορεί να φθάσει σε ένα σημείο όπου η απόφραξη επιδεινώνεται. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, η ροή του αέρα που περνάει μέσα από τμήμα που έχει απόφραξη μπορεί να σταματήσει εντελώς. Αυτή η παύση της αναπνοής ονομάζεται επισόδειο άπνοιας.

Άπνοια ορίζεται ως πλήρης απουσίας ροής αέρα για 10 δευτερόλεπτα σε ενήλικες και 6 δευτερόλεπτα σε παιδιά.

Τι προκαλεί η υπνική άπνοια στον οργανισμό του παιδιού?

1. Χαμηλά επίπεδα οξυγόνου,

2. Υψηλά επίπεδα οξέος στο αίμα,

3. Αυξημένα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα.

Όταν τα επίπεδα του οξέος, του οξυγόνου και του διοξείδιου του άνθρακα φθάσουν σε συγκεκριμένα επίπεδα στο σώμα, διεγείρονται τα κέντρα της αναπνοής προκαλλώντας την χαρακτηριστική έντονη αναπνοή μετά την παύση που προκλήθηκε ή το ξύπνημα του παιδιού.

Αυτή η επανάληψη των κύκλων των αφυπνίσεων και ανήσυχου ύπνου μπορεί να συμβεί πολλές φορές τη νύχτα. Το μήκος του χρόνου της άπνοιας και ο αριθμός των επεισοδίων υπνικής άπνοιας ποικίλλουν ανάλογα με την ικανότητα του παιδιού να ανέχεται και να αντισταθμίζει τις αλλαγές στο οξυγόνο, το διοξείδιο του άνθρακα και τα επίπεδα οξέων.

Τι επιπλοκές προκαλεί η υπνική άπνοια μακροπρόθεσμα?

Μερικές από τις πολλές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, οι οποίες σχετίζονται άμεσα με τα επίπεδα οξυγόνου, διοξειδίου του άνθρακα και οξύ, περιλαμβάνουν:

1. Μειωμένος καρδιακός ρυθμός (βραδυκαρδία), επιπλέον ή ανώμαλο καρδιακό ρυθμό (αρρυθμία)

2. Πνευμονική υπέρταση: η σύσπαση στα αγγεία των πνευμόνων καθιστά πιο δύσκολο για την καρδιά να αντλεί αίμα στους πνεύμονες. Η καρδιά πρέπει να εργαστεί σκληρότερα, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση (υπερτροφίας) της δεξιάς πλευράς της καρδιάς. Αυτή η αλλαγή στην καρδιά και στους πνεύμονες ομονάζεται cor pulmonale και μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια.

3. Αύξηση των κυττάρων του αίματος (ερυθροκύτταρα). Η μείωση του οξυγόνου στο αίμα διεγείρει την παραγωγή περισσότερων ερυθροκυττάρων, τα οποία μπορεί να κάνουν το αίμα πιο πηχτό και να φράξουν τα αγγεία.

4. Απώλεια ύπνου. Λόγω των συχνών αφυπνίσεων ο συνολικός χρόνος που κοιμάται το παιδί μπορεί να είναι φυσιολογικός, αλλά λιγότερο αποτελεσματικός και κακής ποιότητας. Οι συνέπειες της κακής ποιότητας του ύπνου μπορεί να είναι η ημερήσια υπνηλία, διαταραχές συμπεριφοράς, αλλαγές στην προσωπικότητα και οι μαθησιακές δυσκολίες.

5. Επιβράδυνση στην ανάπτυξη του παιδιού. Η αυξημένη ενέργεια που απαιτείται για την αναπνοή στα παιδιά με υπνική άπνοια, έχει ως αποτέλεσμα την αποτυχία στην αύξηση σωματικού βάρους και μια επιβράδυνση στην ανάπτυξη του παιδιού.

Ποιές είναι οι αιτίες της υπνικής άπνοιας?

Η υπερτροφία των παρίσθμιων αμυγδαλών και η υπερτροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια) είναι οι πιο κοινές αιτίες της απόφραξης του ανώτερου τμήματος του αεραγωγού κατά τη διάρκεια του ύπνου στα παιδιά.

Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν στένωση των ρινικών κοιλωτήτων, ευμεγέθης γλώσσα, μικρή κάτω γνάθος, εγκεφαλική παράλυση, σύνδρομο Down, συγγενείς ή επίκτητες στενώσεις του λάρυγγα. Παιδιά που είναι υπέρβαρα είναι επίσης μια κοινή αιτία της υπνικής άπνοιας.

Ποιά είναι τα συμπτώματα της παιδικής υπνικής άπνοιας?

Δυστυχώς πολλά απο τα σημεία και συμπτώματα της άπνοιας δεν γίνονται αντιληπτά απο τους γονείς. Οι αλλαγές συμβαίνουν αργά και πολλοί γονείς δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τις αλλαγές.

Το ροχαλητό είναι μια σημαντική πληροφορία, αλλά η ένταση του ροχαλητού δεν ισούται απαραίτητα με το μέγεθος της απόφραξης. Παιδιά με “δυνατά” ροχαλητά μπορεί να έχουν σταθερό, ρυθμικό κύκλο αναπνοής, ενώ παιδιά με “χαμηλά” ροχαλητά μπορεί να έχουν παρατεταμένες περιόδους άπνοιας.

Συμπτώματα τα οποία συμβαίνουν την ημέρα περιλαμβάνουν:

• Στοματική αναπνοή, υπερβολική υπνηλία, κακή σχολική επίδοση, υπερκινητικότητα, υπερβολική επιθετικότητα, προβλήματα βάρους, συχνά κρυολογήματα, χρόνια ρινική καταρροή, δυσκολία στην κατάπωση των τροφών, μη φυσιολογική ομιλία.

Τα νυκτερινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ροχαλητό

• Παύσεις στην αναπνοή κατά τον ύπνο

•  Συχνό ξύπνημα κατά τη διάρκεια του ύπνου

• Εφιάλτες

• Υπερβολική εφίδρωση

• Νυχτερινή ενούρηση

• Στοματική αναπνοή
• Δυσκολία στη συγκέντρωση